Mini ecosysteem – planten in een fles

Als kind was ik al gefascineerd door de planten in de grote fles die bij vrienden van mijn ouders op een tafel naast de bank stond. Ik kon daar uren naar kijken. De herinnering was eigenlijk weggezakt tot ik voor het maken van het boek het Plantenlab voor de mensen die echt al hun planten dood laten gaan, planten in een fles wilde maken. Ik herinnerde mij ook een fles bij ons thuis en vond later zelfs een foto hiervan in mijn plakboek. Een super oplossing als je groen in je huis wilt maar liever wilt dat de planten een beetje voor zichzelf zorgen. Voor het boek maakte ik een kleine fles, die na 2 jaar zonder water te geven en helemaal afgesloten te zijn, het nog steeds heel goed deed en steeds mooier werd.

how to

Ik kreeg de smaak te pakken en maakte verschillende flessen om te kijken wat werkte en wat niet. Eigenlijk kun je deze mini-ecosystemen of planten-mircoklimaten overal in maken. Grote flessen, kleine flessen, vazen en potten, als je ze maar goed kunt afsluiten en als ze een niet al te kleine opening hebben. Want alles moet door de hals naar binnen. Met de juiste zelfgemaakte gereedschappen en heel veel geduld maak je in een middag een fles vol planten. Hoe je dat doet?

Benodigd:

  • 1 fles met een dop of kurk
  • stenen of kiezels (in onze shop)
  • handje actieve koolstof
  • terrariumgrond of potgrond voorΒ kamerplanten
  • kleine plantjes die nog flink kunnen doorgroeien (zie lijstje)
  • stukken mos of mooie steentjes voor op de potgrond

Dit kan je als een compleet DIY pakket in onze webshop kopen. Handig!

Om gereedschap van te maken:

  • bamboestokjes van ongeveer 40cm
  • houten lepels en een vork
  • stukjes schuurspons
  • kruk uit een wijnfles
  • stevig tape
  • een lege petfles waarvan de de dop met een stukje hals als trechter gebruikt
  •  a4 papier

Heb je dit allemaal? Laten we beginnen!

  1. Maak de fles heel goed schoon met een sopje van heet water en een beetje groene zeep. Gebruik om de binnenkant goed schoon te schrobben een gereedschap van een stukje schuurspons dat je met een elastiekje aan een bamboe stokje vastmaakt. Voor flessen met een flinke bocht mak je een extra spons aan een bamboestokje dat je knakt. Spoel de fles goed schoon en laat hem goed drogen.
  2. Leg de fles op z’n kant en doe de stenen in de fles. Deze eerste laag maak je voor de afwatering zodat de potgrond en de wortels niet constant in het water blijven staan. 
  3. Zet de fles overeind en maak een tweede laag met houtskool dat je een beetje kneust zodat de stukken niet zo groot zijn. Verdeel de houtskool regelmatig over de laag stenen met een vorkje dat je aan een bamboestokje vastmaakt met tape. Het houtskool zorgt voor zuivering en gaat schimmels tegen. Om de houtskool en de potgrond netjes in de fles te krijgen maak je van de bovenkant van de petfles en een opgerold a4-tje een lange trechter tot ver in de fles. 
  4. Breng een laag potgrond aan op de houtskoollaag. Maak een laag van ongeveer 8 cm zodat je plantjes er straks goed in kunnen.
  5. Nu komt het geduldwerkje. De plantjes gaan door de hals naar beneden in de fles. Maak de lepels aan de bamboestokjes. Graaf een gat in de grond daar waar je eerste plantje moet komen. Neem het plantje voorzichtig uit het potjes en schud en woel zoveel mogelijk grond van de wortels. Doe dat voorzichtig zodat de wortels niet beschadigen. Neem het platje tussen twee lepels in en laat het voorzichtig zakken door de hals in het gat. Schep de grond voorzichtig terug in het gat en druk de grond aan met de kurk aan een bamboestokje. Dit doe je met alle plantjes. Meestal is drie genoeg. Leg daarna het mos of de steentjes op de potgrond. 
  6. Giet regenwater in de fles en laat de fles een weekje zonder kurk staan. Zet de fles op de plaats waar je hem gaat zetten. Kies een lichte plek maar niet in de volle zon. Kijk iedere dag even hoe de grond eruitziet. Deze mag niet te nat of te droog zijn. Doe na een week de kurk op de fles. Soms als het echt heel warm is en er veel condens in de fles komt kun je de fles even luchten.

Meer Planten voor in je fles:

Fittonia, varentjes bijvoorbeeld zinkvaren (Phlebodium) of venushaar (Adiantum), kleine Calathea, graslelie (Chlorophytum) fluweelplant (Gynura) lepelplant (Spathiphyllum), bladbegonia (Begonia rex) vleesetende plantjes zoals Dionaea muscipula

Wil je samen een mini ecosysteem in een fles maken geef je dan op voor de workshop bij Wildernis Amsterdam

Ons resultaat

46 Reactie's
  • Marry
    Geplaatst op 23:17h, 17 mei

    Geweldig, ik weet nu hoe het moet! Ik heb een prachtige fles, helaas geen kurk. Heeft iemand een idee hoe ik aan een grote kurk kan komen?

    Alvast bedankt,
    Marry

    • Judith Baehner
      Geplaatst op 08:23h, 18 mei

      Hallo Mary,

      Als je me laat weten hoe groot je kruk moet zijn dan kijk ik of ik die maat heb. Ze staan binnenkort ook op onze nieuwe webshop maar ik stuur er graag al eentje naar je toe.

      groeten Judith

  • Jesper
    Geplaatst op 11:18h, 08 juli

    Ik heb hier gisteren voor het eerst over gehoord en ben helemaal verkocht! Ik ga zeker zelf een mini ecosysteem creΓ«ren maar ik vroeg me af hoe het zit met die vleesetende plant.
    Als je de fles helemaal af wil sluiten komen er dus ook geen vliegen in. Is dit geen probleem?

    Alvast bedankt!
    GrJesper

    • Judith Baehner
      Geplaatst op 10:44h, 05 september

      Beste Jesper,
      een wat late reactie maar je bericht heb ik over het hoofd gezien. Leuk dat je aan de slag gaat.
      Ik heb ook verschillende vleesetende planten in de fles gehad, ze doen het best goed maar idd zul je misschien wat moeten doen aan voeding. De planten overleven wel hoor maar halen hun voeding uit de grond als ze eenmaal op gang zijn.
      Ben benieuwd!
      Groeten Judith

  • Kristiaan Kok
    Geplaatst op 18:20h, 04 september

    Wat leuk! Even kijken wat er in mijn weckfles kan (voor 2,50 bij de Ikea gekocht en is best groot). Wat is een leuke plant als het net iets hoger kan groeien dan in een pep fles?

    Groet
    Kris

    • Judith Baehner
      Geplaatst op 10:42h, 05 september

      Beste Kris, leuk dat je enthousiast bent geworden en ik hoop dat e een mooie pot kunt maken. Stuur je een foto?
      Ik denk dat een Fittonia heel goed kan, die groeien aardig uit. varens zoals een Asplenium of Phlebodium of een kleine Calathea doen het ook goed. Ik raad je ook aan om wat mos toe te voegen. Dat is goed voor de ontwikkeling van het evenwicht in de pot.
      Succes!

      • Kris
        Geplaatst op 23:55h, 05 september

        Oke! Mos check! welke mos is het beste? En een foto stuur ik sowieso op! Tevens moet ik een goede balans vinden qua water voordat de deksel erop gaat… Heb je hiervoor nog een tip?

        • Judith
          Geplaatst op 07:06h, 06 september

          Hey Kris, het liefst gebruik ik platmos of mooie stukjes mos die ik in de tuin of bos vind. Mogen ook wat hoger groeien.
          Als tip voor een evenwicht is het raadzaam om een beetje water te geven en de fles dan open een week te laten rusten. Kijk of er wat condens ontstaat aan de bovenkant. Geef daarna nog wat water en sluit de fles. Het is niet heel erg als de fles nog een keer open moet maar probeer hem dicht te houden.

  • Cathy
    Geplaatst op 23:21h, 26 september

    Wat een leuk project! Ik heb inmiddels een mooie bolle fles met wat smalle bovenkant. De fles heb ik schoongemaakt met groene zeep en heet water, maar hij wil maar niet droog worden van binnen. Is het erg als er nog condens aan de binnenkant zit wanneer ik begin met het vullen van de fles?

    • Judith Baehner
      Geplaatst op 21:58h, 27 september

      Hey Cathy,

      Als je begint is het wel fijn als er niet teveel condens aan de binnenkant zit. Hieraan blijft koolstof en potgrond plakken als je de flessen maakt en dat krijg je er niet heel makkelijk uit. Meestal zet ik de flessen op hun kop te drogen en desnoods maak je de binnenkant droog met een stokje waaraan je met een elastiekje een stukje stof maakt.

      Hoop dat het lukt en dat je een mooi resultaat krijgt.

      Judith

  • L'eau
    Geplaatst op 15:01h, 14 oktober

    Hi Judith,

    Een paar jaar geleden heeft een vriend van me zijn eigen ecosysteem gemaakt in een fles, prachtig mooi.
    Nu zit ik zelf al een tijdje te denken om er zelf een te maken. Ik vroeg me alleen af of het mogelijk is om er ook bijv. Orchideeen of andere ‘bloeiende’ planten in te hebben. Met ‘bloeiende’ planten bedoel ik dan planten die echt duidelijke bloemen hebben.

    Dank in ieder geval voor de ‘handleiding’ ik ga het binnekort proberen!

    • Judith Baehner
      Geplaatst op 12:30h, 31 oktober

      Beste Ilona,
      Leuk dat je enthousiast bent geworden van de flessen. Wij zijn zelf ook al een tijdje aan het experimenteren met bloeiers maar zijn nog niet tevreden. De planten doen het wel goed maar na de eerste bloei komt er vaak geen tweede meer. Het is ons wel gelukt om bloei te krijgen in vleesetende planten. (venus vliegenvanger Dionaea muscipula)Als je iets gaat proberen zou ik kijken naar planten die echt op vochtige grond kunnen staan. Lepelplant (Spathiphyllum) doet het ook goed.

  • M. Schots
    Geplaatst op 10:28h, 17 oktober

    Wat een supermooi idee!
    Ik heb ergens gezien dat ze soms ook een lampje erin plaatsen. Maar wat voor lampje zou hier in moeten? Het mag denk ik niet te warm/fel zijn?
    Heeft iemand een idee?

    • Judith Baehner
      Geplaatst op 12:44h, 31 oktober

      Hey Marjolein,
      Een lampje in een fles is echt niet nodig; als je de plant maar op en plek zet in het licht.Liever niet in direct zonlicht. Als je iets met een lampje gaat doen dan doe je er goed aan om een lampje te nemen met de juiste lichtfrequentie/golflengte. Planten hebben bijvoorbeeld blauw/violette licht nodig voor het assimilatieproces en meer rood licht voor de lengtegroei. Daarnaast hebben planten ook behoefte aan verschillende dichtsterkten. De ene plant heeft dus feller licht nodig dan de andere. Er zijn ook speciale lampen te koop voor planten om voor goede lichtomstandigheden te zorgen in bijvoorbeeld kantoren met planten.
      Mijn advies is toch; kies een goede plek met voldoende daglicht.

  • Hester
    Geplaatst op 11:15h, 19 oktober

    Hey Judith! Ik ben ook op zoek naar een passende kurk voor mijn pot! Bovendien heb ik nog een vraag aan je: kunnen er ook vetplantjes in zo’n terrarium? En wat voor grond kan ik er dan het beste in doen? Ik vind het een superleuk idee!

  • Simon Pype
    Geplaatst op 19:47h, 22 november

    hallo,ik moet ook een ecosysteem maken voor school,maar wat gebeurt er eigenlijk als de fles niet gesloten is.

    • Judith Baehner
      Geplaatst op 17:32h, 01 december

      Hey Simone,

      Als je de fles niet sluit is dat geen probleem. er zal alleen geen evenwicht opstaan zoals bij een gesloten fles en daarom moet je wel water en eventueel voeding geven.

      Groet Judith

  • Linda
    Geplaatst op 17:39h, 30 november

    Hallo, ik krijg met het sluiten van de pot wat condensvorming. Is dat erg voor de plant of moet ik de pot toch nog even open laten.

    • Judith Baehner
      Geplaatst op 17:30h, 01 december

      Hey Linda,

      Een beetje condens in de fles is niet zo erg, je planten vinden die vochtige omgeving wel lekker.Je kunt de fles iets minder licht zetten of laten wasemen maar daarvoor heb ik iets meer info nodig. Kun je me zeggenwanneer je de fles hebt gemaakt, na hoelang je hem het gesloten en waar je fles staat.

      Groeten Judith

  • Jos
    Geplaatst op 22:37h, 06 december

    Hoi!

    Ik lees zojuist op een aantal andere, veelal Amerikaanse, pagina’s dat er ‘actieve houtskool’ wordt gebruikt, net zoals bij aquaria en terraria bijvoorbeeld. Is dit ook daadwerkelijk beter?

    Groeten, Jos

  • Delyla
    Geplaatst op 22:40h, 19 december

    Hoi Judith,

    Ik heb een mooie weckpot waar ik probeer een tuintje in te maken maar ik krijg steeds een randje schimmel tussen de houtskool en de aarde. Is dit erg? En kan ik dan mijn pot wel gewoon sluiten? En als dat wel erg is hoe kan ik dat dan voorkomen? Ik heb het al een paar keer geprobeerd maar het blijft naar terug komen.

    Ik hoop dat je me hier mee kan helpen want ik vind het echt een super leuk idee!

    Groetjes Delyla.

    • frank
      Geplaatst op 21:01h, 21 februari

      Delyla,

      Volgens mij komt dat door te veel water. Ik heb ook iets gezien over springstaarten (collembola) deze eten de algen en schimmels. Het is een soort insect heel klein die van een vochtige omgeving houden.

      misschien het opzoeken waard?

  • Simone
    Geplaatst op 15:19h, 08 januari

    Hoe komen de planten aan hun koolstofdioxide die ze nodig hebben? Dit wordt niet aangevuld als je de fles afsluit.

    • Daniel
      Geplaatst op 17:09h, 05 maart

      Als het donker is zetten planten zuurstof om in koolstofdioxide. De koolstofdioxide sieraden s’nachts gemaakt wordt vervolgens overdag weer omgezet in zuurstof. (fotosynthese) snap je?

  • sara
    Geplaatst op 12:31h, 03 februari

    super leuk idee!

    een vraagje: ik zie op veel sites staan over speciaal actief houtskool, is dit echt nodig of werkt gewoon houtskool in de stukjes van de bbq ook?

    graag hoor ik het.

    bedankt alvast

  • Frank
    Geplaatst op 18:25h, 10 februari

    Hallo Judith,

    Ik zit hier al een tijd aan te denken. Ik las al over een man met een pot van 40 jaar oud!
    Het lijkt mij leuk om ook een mooie fles in mijn praktijk ruimte te hebben. Deze kamer heeft wel ramen maar er hangen wel een soort van vitrage voor hierdoor komt wel licht maar niet ontzettend veel. Denk je dat de planten er tegen kunnen? Misschien in het weekend wel bij een goed licht door latend raam zetten?
    Ben ook heel benieuwd of er bloeiende planten in kunnen. Daar ga ik nog ff naar Googlen.

    Alvast bedankt

    • Judith Baehner
      Geplaatst op 18:01h, 15 februari

      Beste Frank,

      Ja die fles van David Latimer is echt heel bijzonder. In een kamer waar niet veel licht komt kun je wel iets met planten maar ik zou het even moeten zien. De fles heeft wel licht nodig maar geen direct zonlicht, een plek op het noorden of noord westen is ideaal. Kun je misschien een foto maken van de plek? Bloeiende planten zijn ook erg leuk alleen bloeien die niet altijd en dan is het de vraag of de plant nog interessant genoeg is.
      Enfin, mocht je nog iets willen weten dan kun je me mailen op het mailadres op de website.

      Hartelijke groet

  • Roy
    Geplaatst op 12:25h, 16 februari

    Goedemiddag, ik wil graag een biotoop gaan maken alleen ik heb stad en land afgezocht voor een glazen vaas met kurk. Ik kan het nergens vinden. Is er misschien een online winkel die dit verkoopt? Ik wil dolgraag hier mee aan de slag gaan namelijk.
    Alvast bedankt voor de reactie.

    • Frank
      Geplaatst op 15:54h, 22 februari

      tuincentrum heeft ze wel.
      en volgens mij heeft de webshop van groenlab ze ook.

    • Judith Baehner
      Geplaatst op 09:44h, 02 maart

      Hey Roy,

      In Het Groenlab verkopen we flessen in verschillende maten, zowel oude als nieuwe. Als je aangeeft welke maat je wilt dan sturen wij de info over de prijs.

      Judith

    • Aukje
      Geplaatst op 16:37h, 05 maart

      Ik heb ze vandaag bij Intratuin gehaald inclusief bijbehorende kurk. Handje grootte waardoor je er met je hand gewoon in kunt. De vaas kostte 18,99€.

  • Aukje
    Geplaatst op 16:40h, 05 maart

    Op advies van een vriendin jullie fijne uitleg gevolgd en vandaag mijn ecosystemen gemaakt. Heel fijn dat ik met het lijstje planten naar het tuincentrum kon en zo mijn keuze kon maken. De vazen staan nu nog open maar ben heel benieuwd hoe het straks ontwikkeld als ze dicht zijn. Dank in elk geval

  • Daniel
    Geplaatst op 17:03h, 05 maart

    Hoihoi. Ik heb mijn terrarium nu elf dagen staan en mijn plantjes zijn al erg gegroeid. Ik heb erg weinig water gegeven maar mijn pot blijft extreem condenseren. Ik haal regelmatig de condens weg maar nu zag ik vandaag schimmel in mijn pot staan . Is dit erg, en gaan mijn planten er van dood of moet ik de schimmel er af en toe uithalen? Heb je tips?

  • Roy
    Geplaatst op 17:51h, 08 maart

    Goedemiddag,
    Ik heb sinds vorige week mijn biotoop gemaakt en water gegeven, zondag mag de dop erop. Is het dan de bedoeling dat ik hem nog 1x water geef? Of hoeft dat in zijn geheel niet meer??

    Alavast bedankt.

    Roy

  • Imke
    Geplaatst op 11:34h, 14 maart

    Hoi, ik heb dit al een aantal keer geprobeerd maar mijn plantjes gaan steeds weer schimmelen. Hoe komt dit? En wat kan ik hier tegen doen?
    Ik hoop op goede tips.
    Gr. Imke

  • Elsa Macie
    Geplaatst op 18:46h, 26 maart

    Beste Judith,
    Ik heb nu 4x een eco systeem gemaakt en het is aardig gelukt.
    Wat ik me afvraag is of de fles een minimale hoogte moet hebben. Als ik 8cm potgrond erin doe zit ik met de flessen die ik heb al halverwege de fles. Er blijft dus niet veel ruimte voor de planten om te groeien.
    Grts, Elsa

  • Groen
    Geplaatst op 10:39h, 29 maart

    Ik wil ook graag een pot met planten gaan maken en ik zou een orchidee erg tof vinden. Heb jij hier ervaring mee?

  • Marije
    Geplaatst op 15:34h, 11 april

    wat een leuk idee. Helaas gaat het mij niet lukken om zoiets zelf te maken. Fysieke problemen met een hele slechte handfunctie als gevolg staan in de weg. Er zit niets anders op dan op zoek gaan naar een al gemaakte glazen pot met plant. Kun je helpen? Hartelijke groet, Marije

  • michael
    Geplaatst op 17:35h, 22 april

    Ik heb een grote weckpot met hierin mos en plantjes gekocht. Een paar dagen vergeten de gordijnen te openen en toen begonnen de groene blaadjes wat bruinachtig te worden. Ik heb de weckpot nu 24/7 voor het raam staan en het blijft groen/bruinachtig. Moet ik de pot openen en er water bij doen of zo? Want ik wilgraag dat het mos en de plant zich hersteld en weer mooi groen wordt.

    • Judith Baehner
      Geplaatst op 15:44h, 24 april

      Hey Michael,

      Eenmaal bruin is het proces niet meer terug te draaien. Zet je pot een beetje open om het teveel aan condens te laten verdampen en zet de pot in het licht maar niet in direct zonlicht. De pot hersteld zich weer en maak dan nieuw blad aan. Moet lukken zo.

      Judith

  • Lieke
    Geplaatst op 09:25h, 07 mei

    Echt heel leuk om te maken! En je bent er inderdaad maar een middag aan kwijt. Bedankt Judith dat je ons wegwijs hebt gemaakt hierin! πŸ™‚

    • Judith Baehner
      Geplaatst op 10:13h, 10 mei

      Hey Lieke, Wat leuk dat je je enthousiasme met ons deelt!

  • N. Burink
    Geplaatst op 19:24h, 09 mei

    Beste Judith,
    Ik heb mijn pot met plant en mos nu zo’n 4 weken staan het groeide als kool nu word het plantje bruin en lijkt er groene luisjes op te zitten. Kan ik er nog iets aan redden? De pot staat licht en niet in de zon. Groeten Natascha

    • Judith Baehner
      Geplaatst op 10:26h, 10 mei

      Hey Natascha,

      Heb je de fles in een workshop bij ons gemaakt? Ik ben erg benieuwd hoe het eruit ziet. Een bruin blaadje her en der is niet zo heel erg, er zullen soms ook plantjes verdwijnen en weer terugkomen. Net zoals in de natuur. De luisjes zijn wat lastiger. Misschien kun je de pot een paar dagen echt koud wegzetten.Dat wil voor een fles nog wel eens helpen. Succes, Groeten Judith

  • Teun
    Geplaatst op 01:07h, 14 mei

    Super fijn deze blog! Ondermeer door deze blog ben ik zelf ook aan de slag gegaan met mijn gesloten biotoop πŸ™‚ alleen vroeg ik me af of er onderin de fles (bij de kiezels dus) een laagje water moet staan. Of juist niet? Heb nu de aarde goed vochtig, maar geen excess. Alvast bedankt! πŸ™‚

  • Teun
    Geplaatst op 01:10h, 14 mei

    ondermeer door deze blog ben ik zelf ook aan de slag gegaan met mijn eigen gesloten biotoop! πŸ™‚ Ik vroeg me alleen af of er onderin de fles(bij de kiezels dus) een laagje water moet staan. Of juist niet? Ik heb nu de aarde goed vochtig, maar geen excess. Klopt dit of moet ik meer water toevoegen?